An bhFuilimid Réidh d’Éirinn Aontaithe?
[Bhí an alt seo foilsithe sa nuachtán “UCD University Observer” ar an 11 Feabhra 2021. Chuir an scríbhneoir iarratas orainn chun é a fhoilsigh anseo]
Tá ceist amháin in intinn na tíre ó tharla an chríochdheighilt. Cathain a tharlóidh Éire Aontaithe? I rith na mblianta, bogann eachtraí móra ó thaobh go taobh í ach tá sí i gcónaí ar an mbealach. Tá sí níos tarraingtí anois de bharr an chlampair is déanaí i Westminister
Mar thoradh ar míchomport faoin mBreatimeacht a tharraing an Albáin amach as an Aontas Eorpach ar vótáil siad ar a shon, tá Albain ag dul i dtreo reifrinn a dó. Fiú má theip an chéad reifreann, taispeánann na pobalbhreitheanna go bhfuil tacaíocht ag fás do Phoblacht na hAlban. Ní hé sin an t-aon tinneas cinn nó imní a bheidh ar reachtóirí na Breataine mar tá na glór na Breataine Bige ag dul in airde freisin. Tá glúin nua ann atá ag foghlaim ó shampla na hAlban. Fiú má tá na figiúirí níos ísle sa Bhreatain Bheag, tá siad níos airde ná mar a bhí leis na céadta bliain.
Bhí an Breatimeacht mar cheann de na ócáidí polaitiúla is tábhachtaí, agus chonachthas an DUP á chaitheamh faoin mbus ag na Tóraithe agus líne scartha i muir na hÉireann chun ceantar trádála an AE a chosaint. Feiceann pobal mór na n-Aontachtaithe iad féin ag druidim amach ó oileán na Breataine, ó thír nach bhfuil na hAontachtaithe uathu. Cuir leis seo na polasaithe eacnamaíocha de chuid na dTóraithe a scrios na buanna is luachmhaire sa Bhreatain. Seans gurb é an t-aon rogha atá acu ná lámh na dlúthpháirtíochta a ghlacadh.
Is Aontachtaithe iad ⅙ de dhaonra an oileáin, agus is bloc suntasach vótála iad. D’fhéadfá a rá go bhfuil cumar idirbheartaíochta na nAontachtaithe níos fearr anois ná mar a bhí d’Aontachtaithe tar éis chruthú an tSaorstáit.
Bhailigh tuairisc amháín [1] na seacht rud is tábhachtaí atá ag cur imní orthu faoi Éirinn Aontaithe.
Caillteanas a bhféiniúlachta agus an ról a béidh ag Aontachtachas in Éirinn Aontaithe
Caithréimeachas ó Náisiúnaithe
Dioltas ar dhaoine a bhí in a mbaill den RUC, Arm na Breataine nó bairdéirí sna príosúin
Go mBainfear talamh na bhfeirmeoirí aontachtach uathu
Filleadh an fhoréigin
Ag filleadh ar an AE tar éis vótáil ar son an Bhreatimeachta
Cúram sláinte, leas sóisialach agus an Geilleagar
Is iomaí rud is féidir linn a lua faoi na pointí seo. Ní féidir linn beag is fiú a dhéanamh dá bpointí agus caithfimid am agus aird a thabhairt roimh a thiocfaimid ar aon chomhaontú.
Ar dtús tógfaidh mé an caillteanas a bhféiniúlachta. Is smaoineamh iomlán nua é nach féidir leat a bheith i d’Aontachtach agus i d’Éireannach ag an am céanna. Roimh an gcríochdheighilt ní raibh fadhb ag na hAontachtaithe ‘Éireannaigh’ a ghlaoch orthu féin. Tá ráiteas cáiliúil ag Ian Paisley, "you cannot be an Ulsterman without being an Irishman". Tógann Aontachtaithe éile tuairim níos géire, le "unionists are not deluded Irishmen". Mar sin féin, déanfar áit ar leith d’Aontachtaithe agus dá gcultúr in Éirinn Aontaithe, áit nach bhfuil aon choimhlint idir a dtógáil is a bhféiniúlacht, nó a mbeithsine a chur i mbaol.
Is í an éiric an dara imní atá orthu, maidir le deacrachtaí timpeall aon comhaontú, dar liom. Is féidir a thuiscint cén fáth ar mhaith leis na hAontachtaithe é a seachaint. Dar leo, ba iadsan cosantóirí a gcultúir agus a stádais i rith na dtrioblóidí. Bhí cáineadh mór ar Rialtas na Breataine ó thíortha an domhain mar gheall ar a ngníomhartha maidir le claonpháirteachas le paraimíleataigh agus theip orthu an dlí a chur ar fhórsaí cosanta na Breataine in eachtraí cosúil le Domhnach na Fola, Slad Bhaile Uí Mhurchú, dúnmharú Pat Finucane srl. B’fhéidir gurb é sin an pháirt is spíonaí d’aon chomhaontú.
Cheapfá go mbeadh ‘Lá na hAontachta’ mar lá náisiúnta, de réir samplaí tíortha eile, agus seachas an ceiliúradh a tharlóidh díreach ina diaidh, tá sé deacair mórán caithréimeachais a shamhlú ó Phoblachtaigh, mar is ar a sprioc chun Poblacht Shóisialach a chruthú a bheidh a n-aird.
Ní cheapfadh mórán daoine sa Saorstát go mbeadh tógáil na talún mar cheann de na ceisteanna is tábhachtaí d’Aontachtaithe. Tá réamhshamplaí stáiriúla ar fáil ar domhan. Athleagadh an talamh amach ó lucht an rachmais in a lán tíortha iarchoilíneacha.
Maidir leis an bhfíric go mbeadh ar Aontachtaithe a bheith mar pháirt den AE arís, b’fhéidir go bhfuil an cheist sin réite mar tá siad sa cheantar trádála mar atá agus is féidir leo pas Éireannach a fháil freisin chun glacadh leis na cearta Eorpacha.
Mar fhocal scoir, "Cúram sláinte, leas sóisialach agus an Geilleagar", mar a dúirt mé thuas, déanann Rialtas na Breataine a seacht ndícheall chun iad a phríobháidiú. Ní hé sin le rá go bhfuil Rialtas na hÉireann ró-dhifriúil i gcomparáid. Ar aon nós níor chóir d’Éirinn Aontaithe a bheith an dá stát á chur ar ais le chéile arís, ach Éire nua.
Leabhar iomlán is féidir leat a scríobh faoin ábhar seo. Tá sé deacair gach sonra beag i dtaca le hÉirinn Aontaithe a phlé, agus ní bheidh tú go huile agus go hiomlán réidh riamh chun tír a athaontú. Le méid mór muinín agus comhaontú láidir, creidim go bhfeicfimid go gairid Éire Aontaithe a oibríonn do chách agus a ardóidh an caighdeán maireachtála do chách.
[1] Daly, M. (2019) Unionist concerns & fears of a United Ireland [ar líne]. Ar fháil ag: https://senatormarkdaly.files.wordpress.com/2019/07/unionist-report.pdf